Мемлекеттік қаражатты жұмсау тиімділігі тақырыбын жалғастыру. Бұл сұрақтың ең негізгі мәселесі нақты мақсаттар үшін қолданылатын шешімдердің тиімділігі тұрғысынан бұрын жүзеге асырылған бағдарламалар мен жобаларды бастапқы мұқият жоспарлау және талдау болып табылады. Алайда, іс жүзінде бұл тәсіл әрдайым қолданыла бермейді - көрнекі нәтижелерді қалалық жоспарлау ретінде көруге болады. Нұр-Сұлтандағы көшелердің бірінің құрылыс кейсін қарастыруды ұсынамыз.

«№29 көше Мәңгілік Ел даңғылынан №38 көшеге дейінгі учаскеде» жобалық атауымен ұзындығы 1,6 км алты жолақты магистральды көше жатыр. Асфальт салынды, тротуарлар төселді, жарықдиодты шамдар көшені энергиялық тиімді жарықтандырады, шамамен 2,5 млрд теңге игерілді. Құрылыстың соңғы штрихы көшені жайластыру болуы тиіс:»жолдың жүретін бөлігінде жаяу жүргіншілердің рұқсатсыз өтуі болжанатын жерлерде бағыттаушы турникеттерді орнату көзделген». Оларды орнату үшін жаңадан салынған төселген тастарға ойықтар қазылып қойылған, кейіннен жаңадан боялған қоршаулар бетондалады. Ресми тұрғыдан алғанда, жобаның бюджеті игерілді: кең жол салынды, қоршаулар орнатылды және жаяу жүргіншілерге көшеден өтуге мүмкіндік бермейді. Алайда егжей-тегжейлі қарайтын болсақ кемшіліктер бар. Егер  бағыттаушы турникеттерді орнатудың орындылығын талқылайтын болсақ, онда шығындарды жұмсаудың тиімділігі күмән тудырады.

Алдымен тротуар плиткалары төселгеннен кейін осындай қоршауларды орнату үшін шұңқырларды қазу бұл еңбек өнімділігін төмендететін екі жұмыс болып табылады. Мұндай шешімнің ақталуы да екіталай. Мұндай қоршауларды орнатудың өзі ерікті сипатта болып келеді және оның қажеттілігі көбінесе трафиктің тығыздығына және учаскедегі басқа факторларға байланысты. Бұл көшеде аудандағы халық тығыздығының төмен болуына, сондай-ақ трафикті тартатын қоғамдық кеңістіктер мен әлеуметтік объектілердің болмауына байланысты адам трафигінің төмендігі байқалады. Айта кету керек, Нұр-Сұлтанда Қаланы дамыту стратегиясы мен Мастер-жоспар қабылданды, олар, керісінше, мұндай қоршаулардан бас тартуды, көшелерді тарылтуды, трафикті «тыныштандыруды» және жаяу жүргіншілерге бағдарланған көшелерді салу қағидатын қолдануды көздейді. Бір қызығы, көршілес Мәңгілік Ел даңғылында бұрын орнатылған жолдың ортасындағы бөлгіш қоршаулар бөлшектелген.

Жобалаушылардың ойынша, қозғалысқа қатысушылардың қауіпсіздігін арттыра отырып, қоршаулар жаяу жүргіншілері үшін көше өткелінен дұрыс емес жерде өтуіне кедергі болып қызмет етуі керек. Алайда, шетелдегі және Қазақстандағы қалалық ортаны талдау көрсеткендей, іс жүзінде қоршаулар жаяу жүргіншілерді өздеріне ыңғайлы жерлерде көшеде өтуін тоқтатпайды, ал автомобиль қоршауға соғылған кезде ол жаяу жүргіншілерді автомобильден қорғамайды. Керісінше, жаяу жүргіншілер мен жүргізушілердің қоршау сынықтарынан жарақат алу қаупі артады. Сондай-ақ, көшеден оң жаққа бұрылу жерлерінде бұл қоршаулар жүргізушілерге көшені өтейін деп тұрған жаяу жүргіншілерді көруге визуалды кедергі жасайды.

Осы қоршауларды одан әрі пайдалану шешілмеген болып қалуда. Қыста олар қол еңбегін қолдануға мәжбүр ете отырып, жол жиектеріндегі қарды механикалық тазарту үшін қиындықтар туғызады. Көктемгі-жазғы уақытта қалалық көшелерді тазарту қызметтері қоршауларды ластанудан тазалауға және лау-бояу қабатын мезгіл-мезгіл жаңартуға мәжбүр болады, бұл да жаңа инвестицияларды қажет етеді.

Нәтижесінде, біз болашақта қосымша шығындарды талап ететін жолдар бойында қоршаулары бар көшені және пайдаланылатын шешімдердің күмәнді тиімділігін көріп отырмыз. Қала кеңеюде, жаңа көшелерді салу және қолданыстағы көшелерді қайта құру жоспарланған, демек, бұл іс-шараларға деген шығындар бүкіл қала ауқымы бойынша өседі. Бюджет қаражатын нақты тиімді пайдалану үшін қалалық билік жоспарлау кезеңінде тиімділік тұрғысынан қолданылатын шешімдерді талдауы керек және «Біз әрбір теңгені қаншалықты тиімді жұмсаймыз?» деген сұрақты үнемі өздеріне қойып отырулары керек.