қаз

Блогтар

Реформалар және Осман империясы

тамыз 2020

site

Куаныш Жаиков

Сарапшы

мақаламен
бөлісу

дерек
көздеріне
сілтеме

https://www.facebook.com/kuanysh.zhaikov/posts/4285815431459838

Реформалардағы ең бастысы - қарсы тұрған бейресми институтты жою үшін саяси ерік.

Осман империясының мысалында (тереңінен «оқымай»«):

1) Әлем 18 ғасырда өзгерді, Петр I Русьті модернизациялады. Онымен шексіз соғыстар да басталды, бұл соғыстар Осман империясы үшін үлкен жетістіктерді әкелмеді.

Янычар корпусы қатты ескірді және әскери маңыздылығын жоғалтты.

2) Жоғары құлдырау қаупімен империяның стагнациясы басталды. Оны алдын алу үшін еуропалық үлгі бойынша жаңғырту қажет болды.

Бірақ янычарлар реформаларды тежей отырып, империяда жаңа бейресми рөлді атқара бастады. Олар сауда мен қолөнермен айналыса бастады, отбасылар құрды, мемлекеттен ақшаны бопсалады, саясатқа араласты.
Олардың көтерілістерінің нәтижесінде бірнеше сұлтандар құлатылды немесе өлтірілді.

3) 18 ғасырдың соңында еуропалық сұлтан Селим III билікке келді. Ол «Жаңа тәртіп» реформалар пакетін іске қосты, онда ең бастысы әскери реформа болды. Ол янычарларға ұнамады, себеді олар артықшылықтардан айырылды.

Сонымен қатар қоғам қолдамаған либералды реформалар да болды. Сондықтан ол көтеріліс шығарған янычар корпусымен күресуде сұлтанды қолдамады, сұлтанды ауыстырды және ІІІ Селимді  өлтіруге мәжбүр етті.

4) Ештеңе болмас еді, бірақ бұл бір «әкімге» - болашақ ұлы уәзір Мұстафа Паша Байрактарға ұнамады. Ол реформаларды қолдады және ІІІ Селимнің құлатылуына ашуланды.

Ол өз әскерлерімен Ыстамбұлды жаулап алды және сұлтанды ІІ Махмудқа ауыстырды, ол да реформаларды қолдады.

5) Махмуд II өте айлакер және сақ болып шықты. Ол янычар корпусы бола тұра, реформалардың пайдасыз екенін түсінді. Сондықтан ол оларға қатаңдық көрсетті.

Жаңа сұлтан жаңа әскерді құрды және еуропалық зеңбірекшілерді жалдады. Янычарлар бүлік шығарған кезде, олар казармаларға жіберіліп, жаңа артиллериямен атылды. Көтерілісшілер өлім жазасына кесіліп, олардың мүлкі тәркіленді. Жас янычарлар қуылды немесе қамауға алынды. Янычарлар ордені таратылды, оның көптеген ізбасарлары өлім жазасына кесілді немесе қуылды.

6) Ішкі оппозиция жойылғаннан кейін ғана ІІ Махмуд қалған барлық реформаларды - қаржылық, әкімшілік, білім беру және т. б. реформаларды жүргізді.

Ол Ұлы Петрмен салыстырылатын реформатор ретінде тарихқа енді.

Сілтеме: Нақты уақыт: «Олардың адамгершіліктері»: янычарлар өздерін жойған үшін сұлтанды қалай кешірмеді

мақаламен
бөлісу

дерек
көздеріне
сілтеме

https://www.facebook.com/kuanysh.zhaikov/posts/4285815431459838

барлығын көрү

Талдау

толығырақ

Блогтар

толығырақ

Жаңалықтар

толығырақ
site